بخشی از مطلب
مسجد  مدرسه مروی)فخريه(، دوره قاجار، 1232 ه.ق : این بنا را حاج محمدحسین خان مروی، ملقب به فخرالدوله، از مقامات دربار فتحعلی شاه قاجار ساخته است. مسجد - مدرسۀ مروی یک حیاط وسیع دارد و دو حیاط کوچک و شبستانی بزرگ در جبهه جنوبی آن قرار گرفته که یک راه دسترسی آن از دالان ورودی است. حدود سی حجره در اطراف صحن وجود دارد و چهار ایوان در وسط هر یک از جبهه های بنا ساخته شده است. دو فضای پشتی ایوان های شرقی و غربی، به مدرس اختصاص داشته است. اکثر حجره های این مدرسه بزرگ هستند و هر یک دارای یک فضای اصلی با یک ایوان و صندوق خانه است. )نشریه وقف، شماره 4: 59 (.
در گوشۀ شمال غربی این بنا قسمتی برای حمام طلاب ساخته
شده بود که بعدها به محلّی برای سکونت خادم مدرسه تبدیل
گشت. سر در فضای ورودی حدود سی سال پیش فرو ریخت و به
جای آن سقف مسطحی ساخته شده است. ایوان جنوبی امروزه با در و پنجره های چوبی پوشانده شده و به مسجد کوچک معروف است. «تزئینات ایوان ها در اثر مرمت های مختلف از بین رفته و تنها گوشه ای از کاشی کاری محراب باقی مانده است. به طور کلی قسمت های مختلف بنا در طول زمان مورد مرمت های مکرر واقع شده اند »)گنجنامه بناهای مذهبی تهران، 1377 : 134 (.
مدرس ها از طریق ایوانچه های مقابل آن است. دیگر اجزای فرعی نیز در این پلان دیده می شود که ایوان ها و کتابخانه مدرسه از آن جمله اند. در واقع کارکرد فضاهای مسجد و مدرسه در عین قرار گرفتن در پلانی واحد، از یکدیگر مجزا هستند و این مه مترین ویژگی گونۀ یک است.
و.....